Lage rugpijn komt, helaas, veel voor. Meer dan de helft van de volwassenen krijgt met lage rugklachten te maken. Maar wat is de oorzaak van lage rugpijn en hoe kun je het verhelpen?
Door: Marc Lems, fysiotherapeut en oprichter MOEF
Verschillende soorten pijn
De ene lage rugpijn, is de andere niet. Onder lage rugpijn verstaan we alle pijn vanaf de bil tot aan de onderste rib. Om het makkelijker te maken, hanteren medisch specialisten en fysiotherapeuten de volgende verdeling:
Type lage rugpijn
Bij specifieke lage rugpijn is er sprake van aantoonbare schade, een ziekte of een afwijking. Denk bijvoorbeeld aan een breuk in de wervel (wervelfractuur) of een vernauwing van het wervelkanaal (stenose). Dit wordt pas bevestigd na klinische beeldvorming zoals een röntgenfoto of een scan.
Aspecifieke lage rugpijn
In de meeste gevallen is er sprake van aspecifieke lage rugpijn. In zo’n situatie is er dus géén aantoonbare lichamelijke oorzaak. Er hoeft niet altijd wat kapot te zijn om pijn te ervaren. Denk bijvoorbeeld aan spierspanning of een stijve rug. Maar ook spierpijn valt hieronder.
Acute lage rugpijn
Je hebt acute lage rugpijn wanneer je klachten tot maximaal 12 weken aanhouden. In zo’n situatie heb je vaak last bij bepaalde bewegingen. Opstaan uit je stoel of iets optillen vanaf de grond lijkt ineens niet vanzelf te gaan. Geen nood! Acute lage rugpijn geneest meestal binnen enkele weken vanzelf, wanneer je op de juiste manier in beweging blijft. De fysio kan je adviseren en begeleiden in het trainen en aan de hand van mobilisatie en massagetechnieken de acute klachten wat verlichten. Zo kun je samen werken aan optimaal herstel.
Chronische lage rugpijn
Houden de klachten in de lage rug langer aan dan 12 weken? Dan spreken we van chronische lage rugpijn. Dit geldt ook voor een bepaalde klacht die telkens terugkeert. Dit noemen we episodes. Het ‘niet lekker in je vel zitten’ speelt bij chronische rugpijn een belangrijke rol. Letterlijk en figuurlijk dus. Denk bijvoorbeeld aan een hoge mate van stress.
Soorten pijn:
Naast de oorzaak en de duur van de pijn, zijn er ook nog tig verschillende vormen van pijn. Dit is soms lastig te omschrijven, maar hier volgen de meeste gebruikelijke termen: zeurende pijn, schietende of stekende pijn, brandende pijn, spierpijn, uitstralende pijn, doffe pijn, kloppende pijn en kramp. Behalve pijn kun je ook last hebben van gevoelloosheid of een slapend en doof gevoel.
Pijnstilling
Stel, het schiet in je rug, dan grijp je al snel naar een paracetamol. Dat werkt goed in het begin, maar het is geen lange termijn oplossing. Binnen de eerste dagen tot een week kun je prima gebruik maken van lichte pijnstilling. Je kunt de pijn wat onderdrukken zodat je in beweging kan blijven en stijfheid kan voorkomen. Blijven bewegen is héél belangrijk voor je herstel, daarover meer in de volgende alinea.
Houding
Komt lage rugpijn dan door je houding? Nee. Onderzoeken laten zien dat een afwijkende houding, zoals een holle rug of een bekkenscheefstand, niet het probleem is van de lage rugpijn. Het zit ‘m in de vraag: kun je een andere houding aannemen of ben je daarin beperkt? Lukt dat niet, dan spreken we van een mobiliteit beperking. Dit probleem kun je aan de hand van gerichte training verminderen. Wat is dan wél de beste houding? Dat is simpel, dat is je volgende houding. Juist het afwisselen van houdingen is belangrijk. Denk daar even extra voordat je honderden euro’s neertelt voor een ergonomische bureaustoel. Lage rugpijn wordt vaak gelinkt aan een statische houding. Te lang staan of zitten in dezelfde houding is dan het probleem en dus niet de houding zelf. En een ergonomische bureaustoel is dus niet de oplossing.
Even rust houden?
Het is erg verleidelijk om met lage rugpijn even gestrekt te gaan. Maar onthoud: rust, roest. Ofwel, hoe minder jij beweegt, hoe stijver het lichaam wordt. Pas wanneer je beweegt worden er allerlei systemen geprikkeld die nodig zijn voor je herstel. Wanneer je overmatig rust ontvangt het lichaam dus geen prikkels, en weet het lichaam dus ook niet dat het moet herstellen. Onderzoek laat zien dat bedrust bij lage rugpijn het herstel belemmert en in sommige gevallen de pijn juist laat toe nemen. Blijven bewegen dus. Maar wat als dat óók pijn doet? Probeer je bewegingen en activiteiten zo pijnvrij mogelijk uit te voeren. Je zal merken dat het iedere dag wat beter gaat.
Zwakke core
“Ja, ik heb gewoon een zwakke core, daarom.” hoor ik maar al te vaak. Zeker bij fanatieke sporters. Je core is letterlijk de kern van je lichaam. Je romp dus. De core bestaat uit 29 spieren: de buikspieren, de bilspieren, de rugspieren en de bekkenbodemspieren. Deze spieren gebruik je eigenlijk bij alle dagelijkse activiteiten. Als je écht een zwakke core zou hebben dan zou je dus je romp moeilijk kunnen bewegen. Anderzijds zouden mensen met een sterke core, zoals spierbundels en atleten, dan bijna nooit last van hun lage rug ervaren. Dit klopt niet. Een zwakke core is dus niet de juiste benaming. Het is eerder dat je je core nog niet optimaal hebt leren gebruiken. En zelfs al zou je alleen core oefenigen doen, zoals planking, dan heeft dit slechts op korte termijn een positief effect. Mijn advies? Maak core oefeningen en mobiliteit oefeningen onderdeel van je normale training.
Naar de fysio met je rugklachten?
Bewegen moet je zelf doen natuurlijk. Maar om je rug te mobiliseren en goed naar de omliggende spieren te kijken raden we ja aan naar je fysio te gaan. Ook kan de fysio je helpen met een trainingsschema op maat, zodat je binnen je eigen grenzen kunt werken aan een sterk lichaam en pijnvrij kunt blijven bewegen.
Heb je vragen over lage rugpijn of loop je zelf al te lang met klachten rond? Laat het ons dan weten. We brengen graag je situatie in kaart en kijken naar een oplossing om jou zo snel mogelijk fit te krijgen én te houden.